Moczenie nocne u dzieci - przyczyny psychologiczne

Moczenie nocne u dzieci wynika przeważnie z przyczyn medycznych (np. nocnego spadku wydzielania wazopresyny, wad anatomicznych układu moczowego, zaburzeń czynności układu nerwowego). W niektórych przypadkach mimowolne oddawanie moczu podczas snu może być związane z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). U wysoko wrażliwych dzieci nietrzymanie moczu w nocy może być natomiast skutkiem stresu, np. w wyniku rozwodu rodziców, po urodzeniu się rodzeństwa, śmierci członka rodziny. Niezależnie od przyczyny dziecko z problemem moczenia nocnego często negatywnie przeżywa swoje dolegliwości, czuje się gorsze od rówieśników oraz może wykazywać tendencję do izolacji.

Pomoc psychologa dziecięcego stanowi cenne wsparcie dziecka i rodziców w procesie diagnostycznym (kiedy jeszcze nie wiadomo, co jest przyczyną problemu). Ponadto rozmowa z psychologiem pomaga dziecku zachować zdrowe poczucie własnej wartości oraz przyczynia się do budowania otwartości i zaufania w komunikacji z rodzicami i personelem medycznym.

Moczenie nocne u dzieci - wsparcie psychologa dziecięcego

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem).

Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

Przyczyny moczenia nocnego u dzieci

wady anatomiczne układu moczowego,
choroby układu nerwowego zaburzające kontrolę trzymania i oddawania moczu (przepuklina oponowo-rdzeniowa, tłuszczaki kanału kręgowego w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, guzy rdzenia kręgowego, mózgowe porażenie dziecięce,
nadmierna produkcja moczu podczas snu spowodowana przez niedobór wazopresyny (często uwarunkowana genetycznie),
zmniejszona pojemność pęcherza moczowego,
zaburzenia emocjonalne.

Związek ADHD z moczeniem nocnym

Nie wszystkie dzieci z ADHD mają problemy z nietrzymaniem moczu, aczkolwiek istnieją badania wskazujące na wspólne występowanie obu problemów u części pacjentów. Kilka potencjalnych czynników może tłumaczyć to powiązanie:

Dzieci z ADHD mogą mieć trudności z zauważaniem sygnałów pełnego pęcherza, tzn. zajęte zabawą w godzinach wieczornych, nie zawszę odczuwają potrzebę skorzystania z toalety przed snem.
ADHD często towarzyszą trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu. Niewłaściwe wzorce snu mogą wpływać na regulację czynności układu moczowego, co z kolei zwiększa ryzyko moczenia nocnego.
Istnieją badania wskazujące na pewne wspólne obszary neurobiologiczne związane z kontrolą pęcherza i regulacją uwagi u osób z ADHD.
Dzieci z ADHD mogą doświadczać większego stresu i odczuwać wyższy poziom lęku w codziennym życiu, co również może wpływać na ogólną zdolność do trzymania moczu.

W czym pomaga rozmowa z psychologiem?

Rozmowa psychologa z dzieckiem jest częścią kompleksowego podejścia do problemu moczenia nocnego. Wsparcie emocjonalne i edukacja mogą być kluczowe w diagnostyce i skutecznej terapii.

Pomoc w procesie diagnostycznym

Gdy dziecko bardzo wstydzi się nietrzymania moczu i nie chce o tym otwarcie rozmawiać z rodzicami, a na propozycję wizyty u lekarza reaguje zamknięciem się w sobie lub histerią, psycholog może ułatwić dziecku zrozumienie tej trudnej sytuacji. Psycholog stworzy bezpieczne i poufne środowisko, w którym dziecko będzie mogło wyrazić swoje uczucia i obawy związane z nietrzymaniem moczu i wizytą u lekarza. W tym celu mogą zostać wykorzystane różne techniki terapeutyczne, takie jak gry czy działania kreatywne (np. rysowanie), które pomogą dziecku wyrazić swoje uczucia w sposób mniej werbalny. Psycholog będzie kierować się indywidualnymi potrzebami i preferencjami dziecka, szukając metod komunikacji, które będą dla niego bardziej komfortowe niż rozmowa bezpośrednia. Celem jest zbudowanie zaufania i relacji z dzieckiem, co może zachęcić je do stopniowego otwierania się i rozmowy na temat problemu także z innym specjalistą.

Wsparcie w rozumieniu emocji

Poprzez pracę nad budowaniem umiejętności radzenia sobie z emocjami i wzmocnienie poczucia własnej wartości, psycholog może pomóc dziecku w zrozumieniu, że problem z nietrzymaniem moczu nie definiuje go jako osoby.

Edukacja

Psycholog może edukować dziecko na temat zdrowego funkcjonowania układu moczowego, pomagając w zrozumieniu, co może mieć wpływ na kontrolę oddawania moczu. Oprócz tego może też zaproponować strategie radzenia sobie ze stresem, uczyć technik relaksacyjnych lub sposobów zarządzania emocjami pomocnych w kontrolowaniu problemu.

W jakim wieku dziecko może skorzystać z pomocy psychologa?

Problem moczenia nocnego rozpoznaje się, gdy dochodzi do regularnego mimowolnego oddania moczu w trakcie snu u dziecka, które ukończyło 5 rok życia (dziewczynki) lub 6 rok życia (chłopcy).

Mimowolne oddawanie moczu w nocy - domowe sposoby

Zapewnienie regularnych godzin snu może pomóc w synchronizacji cyklu czuwania i funkcji układu moczowego. Staraj się, aby dziecko chodziło spać i wstawało o stałych porach każdego dnia.
Zwróć uwagę, aby dziecko regularnie i wystarczająco dużo piło w ciągu dnia, ale unikaj picia większych objętości płynów bezpośrednio przed snem.
Zachęcaj dziecko do korzystania z toalety przed pójściem spać, nawet jeśli nie ma silnego parcia na mocz.
Stres może mieć wpływ na nocne nietrzymanie moczu. Staraj się stworzyć relaksującą rutynę przed snem, czytajcie książki, słuchajcie spokojnej muzyki lub wykonujcie inne relaksujące aktywności.
Produkty takie jak kofeina, napoje gazowane czy soki owocowe mogą działać drażniąco na pęcherz. Warto unikać ich spożywania w godzinach wieczornych.
Zachęcaj dziecko do rozmowy o swoich dolegliwościach. Upewnij się, że fakt moczenia łóżka nie wywołuje w nim niezdrowego poczucia winy, które mogłoby negatywnie wpłynąć na jego poczucie wartości.

Warto pamiętać, że niekontrolowane oddawanie moczu może być spowodowane różnymi czynnikami, w tym także schorzeniami układu moczowego lub nerwowego. Jeśli problem utrzymuje się, warto skonsultować dziecko z lekarzem pediatrą. W razie wątpliwości, jak dobrze przygotować dziecko do takiej wizyty, zachęcamy najpierw do skorzystania z konsultacji z psychologiem dziecięcym.