Ból przy wypróżnianiu kojarzony z bólem jelita może powodować duży dyskomfort i niepokój u wielu pacjentów. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn bólu podczas oddawania stolca oraz po wypróżnieniu. Niektóre z nich wynikają z zaniedbań dietetycznych i są możliwe do opanowania pod warunkiem zmiany trybu życia. Inne przyczyny bolesnych wypróżnień mogą wymagać przewlekłego leczenia, bez którego nie uda się samodzielnie złagodzić dolegliwości. Bóle przy oddawaniu stolca (defekacji) mogą dotyczyć okolicy odbytu, podbrzusza lub brzucha (zwykle po lewej stronie). Warto podkreślić, że ból brzucha przy wypróżnianiu i po oddaniu stolca to jeden z objawów rozwijającego się nowotworu przewodu pokarmowego - raka jelita grubego. Każde utrzymujące się dolegliwości powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza, dzięki czemu mamy możliwość pozbycia się problemu czy też wczesne rozpoczęcie leczenia choroby odpowiedzialnej za bóle przy wypróżnianiu.
Ból brzucha po oddaniu stolca, ból odbytu przy wypróżnianiu - umów wizytę u lekarza
Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Ból przy wypróżnianiu - przyczyny
Możliwe przyczyny bólu przy wypróżnianiu:
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- przewlekłe zaparcia, wstrzymywanie stolca,
- zapalenie odbytnicy,
- choroby zapalne jelit: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna,
- zapalenie uchyłków okrężnicy jelita grubego,
- choroby odbytu: hemoroidy, szczelina odbytu, zapalenie odbytu, ropień odbytu, rak odbytu,
- rak jelita grubego,
- endometrioza (u kobiet).
Bóle podbrzusza przy oddawaniu stolca
Zaparcia
Jeśli pokarm nie porusza się wystarczająco szybko przez przewód pokarmowy, okrężnica jelita grubego wchłania z mas kałowych zbyt dużo wody. To sprawia, że stolec staje się twardy i suchy, w związku z czym próba silnego wypchnięcia go z odbytnicy na zewnątrz powoduje ból.
Zaparcie może wystąpić z wielu powodów, takich jak:
- stwardnienie stolca z powodu zbyt małej ilości wypijanej wody, płynów,
- niedobór błonnika,
- siedzący tryb życia,
- spowolnienie ruchów jelit towarzyszące innym chorobom,
- zażywanie niektórych leków,
- podłoże emocjonalne (stres),
- wstrzymywanie stolca z powodu pracy, podróży.
Oprócz bólu przy wypróżnianiu, zaparcia mogą powodować także wzdęcia i ból brzucha. W większości przypadków pomocne okazuje się być wprowadzenie zdrowej diety bogatej w błonnik, picie większej ilości wody oraz zwiększenie poziomu aktywności fizycznej (np. codzienne spacery po 40-60 minut). Należy również dbać o regularność wypróżnień. W przypadku utrzymujących się zaparć i towarzyszącemu temu bólu przy wypróżnianiu należy skonsultować problem z lekarzem - objawy te moga wskazywać na chorobę jelit.
Zapalenie odbytnicy
Inną przyczyną bolesnych wypróżnień, w tym bólu podbrzusza po oddaniu stolca i uczucia przetrwałego parcia, może być zapalenie odbytnicy. Jest to zapalenie błony śluzowej pokrywającej odbytnicę. Zapaleniu odbytnicy może towarzyszyć ból przy wypróżnianiu, a wydalane stolce często są śluzowate i mają specyficzny zapach. Gdy dojdzie do powstania owrzodzenia ściany odbytnicy, w kale może pojawić się krew. Po wypróżnieniu często jest nadal odczuwana potrzeba oddania stolca, pomimo tego, że odbytnica jest pusta - wynika to z podrażnienia odbytnicy i silnego skurczów mięśni jej ścian.
Możliwe przyczyny zapalenia odbytnicy:
- Zapalenie odbytnicy towarzyszące nieswoistym zapaleniom jelit (wrzodziejącemu zapaleniu jelita grubego, choroby Leśniowskiego-Crohna),
- Zakaźne zapalenie odbytnicy - infekcje przenoszone droga płciową (rzeżączka, chlamydia, opryszczka narządów płciowych, kiła),
- Infekcje powodujące zatrucie pokarmowe, np. Salmonella, Shigella, Campylobacter,
- Infekcja Clostridioides difficile - najczęściej wystepuje, gdy osoba długotrwale przyjmuje antybiotyki zaburzające naturalną florę bakteryjną jelit.
Silny ból podbrzusza przy i po wypróżnianiu należy skonsultować z lekarzem - zaniedbanie ewentualnego zapalenia odbytnicy może prowadzić do groźniejszych powikłań (ropnia odbytnicy, powstania przetok), które nierzadko wymagają leczenia chirurgicznego.
Bóle odbytu przy oddawaniu stolca, pieczenie odbytu po wypróżnieniu
Ból przy oddawaniu stolca może równiez dotyczyć okolic odbytu. Jeżeli występuje ból odbytu bez innych objawów, może to świadczyć o izolowanym problemie odbytu, np. hemoroidach, szczelinie odbytu, ropniu odbytu, mechanicznym uszkodzeniu odbytu. W diagnostyce i leczeniu tych schorzeń specjalizuje się lekarz proktolog.
Jeżeli podczas wypróżniania pojawia się ból odbytu i jednocześnie ból podbrzusza lub brzucha, może to świadczyć o chorobie toczącej się w obrębie jelita grubego (najczęściej zapaleniu obejmującemu różne odcinki przewodu pokarmowego). W tym wypadku warto udać się do lekarza z podwójną specjalizacją (proktologa-chirurga ogólnego) lub chirurga ogólnego.
Bóle brzucha po lewej stronie przy oddawaniu stolca, osłabienie, omdlenie przy wypróżnianiu
Choroby zapalne jelit
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to rodzaj nieswoistego zapalenia jelit (IBD, inflammatory bowel disease), które powoduje obrzęk, bolesność i owrzodzenia w jelicie grubym i odbytnicy. Oddawaniu stolca może towarzyszyć nasilenie bólu jelit. Inny rodzaj IBD, zwany chorobą Leśniowskiego-Crohna, może wywoływać podobne objawy, choć w w przyapdku tej choroby zmiany występują rzadziej w obrębie jelita grubego niż w jelicie cienkim. Rozpoznanie IBD to dość długi proces poprzedzony licznymi badaniami ukierunkowanymi m.in. na przeciwciała uczestniczące w autoimmunologicznej reakcji zapalnej jelit.
Zespół jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) charakteryzuje się funkcjonalnymi zaburzeniami pracy jelita grubego. Dochodzi m.in. do powstawania nieregularnych skurczów mięśni jelita, wywołującyh dolegliwości bólowe. Bólom brzucha często towarzyszą bolesne wzdęcia po lewej stronie i rozstrojenie rytmu wypróźnień (zaparcia naprzemiennie z biegunkami). Zmiany czynności jelit nie są jednak bezpośrednio związane ze zmianami organicznymi czy biochemicznymi jelita, a raczej z zaburzeniem kontroli układu nerwowego. Zespołowi jelita drażliwego sprzyja głównie stres, duże wahania emocji oraz nieregularne przyjmowanie posiłków. IBS cechuje łagodny przebieg, niewelację objawów uzyskuje się dzięki wyeliminowaniu stresu, terapii psychologicznej oraz utrzymywaniu zdrowej diety i regularnemu spożywaniu posiłków. Przed postawieniem diagnozy w zakresie IBS, należy wykluczyć wszelkie inne choroby zapalne i nowotworowe układu pokarmowego.
Zapalenie uchyłków jelita grubego
Uchyłki to uwypuklenia ściany jelita grubego, które powstają pod wypływem zwiększonego ciśnienia w jelicie, w miejscach o zmniejszonej odporności mechanicznej. Większość uchyłków pozostaje bezobjawowa i nie wywołuje dolegliwości. U części pacjentów czasami dochodzi do zapalenia uchyłków jelita grubego, czego objawem jest ból brzucha w lewym dolnym kwadrancie oraz silne wzdęcia. Towarzyszyć temu może zmiana rytmu wypróżnień, a silne parcie na stolec w warunkach zapalenia może nasilać ból brzucha. Przebieg zapalenia uchyłków może być łagodny lub ciężki wymgający hospitalizacji (zwłaszcza u osób starszych). W razie zaostrzenia się bólu po lewej stronie brzucha, zwłaszcza przy pojawieniu się gorączki, należy pilnie skonsultować sie z lekarzem chirurgiem ogólnym.
Rak jelita grubego
Silne bóle brzucha, w tym dolegliwości przy wypróżnianiu pojawiają się u około połowy pacjentów z rakiem jelita grubego, przeważnie z zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. Bardzo ważne jest, aby udać się do lekarza wcześniej, gdy tylko pojawią się wszelkie inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego (zmiana rytmu wypróżnień, wzdęcia, obecność krwi w kale, utrata masy ciała). Podwyższone ryzyko zachorowania na raka jelita grubego obejmuje osoby:
· z obciążeniem rodzinnym w wywiadzie (rak jelita grubego u rodziców, dziadków),
· z chorobami zapalnymi jelit,
· po 50 roku życia,
· z otyłością,
· odżywiających się niezdrowo (słodycze, żywność wysokoprzetworzona).
Zajęcie jelit przez endometriozę
Jeżeli ból brzucha przy wypróżnianiu obecny jest podczas miesiączki u kobiet, może to sugerować zajęcie jelit przez endometriozę.
Ból brzucha po oddaniu stolca, ból jelita po wypróżnieniu
Tenesmus to uczucie pilnej potrzeby oddania stolca, pomimo że jelito jest już puste po wypróżnieniu. Stan ten może być bolesny, powodować silne skurcze jelit i budzić poważny niepokój u pacjentów. Tenesmus bardzo często występuje w przebiegu chorób zapalnych jelita grubego (w tym odbytnicy), a także w przypadku zaawansowanego raka jelita grubego. Przyczyną tenesmusu w przebiegu raka jelita grubego jest podrażnienie mas nowotworowych i wtórne silne skurcze jelita.
W przypadku powtarzającego się bólu brzucha po wypróżnieniu, zwłaszcza jeśli w ciągu ostatnich miesięcy doszło do utraty masy ciała lub stolec zawiera krew / skrzepy krwi, należy pilnie zgłosić się do lekarza chirurga ogólnego lub proktologa-chirurga ogólnego.
Diagnoza bólu przy wypróżnianiu i po oddaniu stolca
Obecność bólu przy wypróżnianiu wymaga przeprowadzenia dokładnej diagnostyki, zwłaszcza, jeśli objawy stale się nasilają lub powracają ze zwiększoną intensywnością. Zakres badań zależy od głównego umiejscowienia bólu, charakterystyki dolegliwości, a także objawów towarzyszących (nudności, wymioty, krwiste biegunki, zaparcia, wzdęcia, utrata masy ciała, anemia itd.).
Badania mogą obejmować:
- badanie per rectum (badanie przez odbyt),
- anoskopię (wziernikowanie kanału odbytu),
- rektoskopię (wziernikowanie odbytnicy),
- kolonoskopię (badanie endoskopowe jelita grubego),
- tomografia komputerowa jamy brzusznej,
- badanie kału pod kątem krwi utajonej, pasożytów,
- posiew bakteriologiczny kału,
- badania krwi (morfologia, OB, PCR, inne czynniki zapalne, testy na nieswoiste zapalenia jelit, testy na uczulenia pokarmowe, hormony tarczycy).
Ból przy wypróżnianiu i po oddaniu stolca - umów wizytę u lekarza
Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
