Węzły chłonne szyjne
Węzły chłonne szyjne są to niewielkie struktury o licznym rozmieszczeniu w całym ciele człowieka. Kształtem przypominają fasolę o średnicy od 1 do 25 mm. W skład ich budowy wchodzi specjalna tkanka limfatyczna. Działają jak filtr dla ciał obcych. Do ich funkcji należy obrona układu odpornościowego człowieka przed drobnoustrojami takimi jak bakterie lub wirusy oraz przed komórkami nowotworowymi. U ludzi jest ich sporo, występują najczęściej w grupach. Włączone są w przebieg naczyń chłonnych. Do których zaliczane są naczynia chłonne doprowadzające oraz jedno naczynie odprowadzające. Ich funkcją jest filtracja oraz oczyszczanie chłonki. Przechowują limfocyty i wzbogacają nimi chłonkę. Dzięki temu oczyszczona limfa płynie do następnej grupy węzłów lecz zanim dostanie się do krwi wielokrotnie jest oczyszczana. We wnętrzu ich produkowane są m.in. komórki krwi oraz limfocyty zadaniem których jest unieszkodliwianie drobnoustrojów chorobotwórczych oraz komórek nowotworowych. Węzły chłonne po otrzymaniu sygnału na temat obcego patogenu powodują pobudzenie oraz uwolnienie limfocytów do rozpoczęcia reakcji immunologicznej przeciwko infekcji. W wyniku tego następuje powiększenie węzłów chłonnych szyjnych. Jednak są przypadki kiedy powiększenie węzłów chłonnych może być wywołane chorobami nowotworowymi takimi jak chłoniak lub przerzut raka. Z tego powodu warto wiedzieć, kiedy powinno się taką sytuację skonsultować z lekarzem aby wprowadzić odpowiednie leczenie. Węzły chłonne szyjne głębokie ( głowy i szyi ) – ich naczynia są odprowadzające oraz wytwarzają pień szyjny. Większość nowotworów złośliwy głowy oraz szyi, a głównie te rozwijające się na błonie śluzowej daje przerzuty do regionalnego układu chłonnego, czyli do węzłów chłonnych szyi.
Do czynników determinujących wystąpienie przerzutu węzłowego zalicza się
- czynniki patologiczne takie jak głębokość naciekania guza, naciek limfocytarny podścieliska wokół guza, różnorodność histologiczną oraz budowę granic pomiędzy guzem, a zdrową tkanką otaczającą.
- czynniki kliniczne takie jak zakres narządów i regionów, pierwotne umiejscowienie guza, palenie tytoniu oraz długotrwałe narażenie na dym tytoniowy ma stymulować powolną przebudowę węzła chłonnego, w którym dochodzi do zwłóknienia.
Limfadenektomia węzłów chłonnych szyjnych
Limfadenektomia węzłów chłonnych szyjnych jest to zabieg w trakcie którego usuwa się jeden lub więcej węzłów chłonnych. Zabieg przeprowadza się gdy wyniki biopsji węzłów chłonnych są nie właściwe. Dochodzi do tego w sytuacji zaatakowania węzłów przez komórki nowotworowe i nie można wprowadzić innej metody leczenia. Zabieg ten jest powtarzalną metodą leczenia zmian w szyjnych węzłach chłonnych. Gdy rozpoznane zostaną przerzuty w ich obrębie na podstawie badań obrazowych, biopsji lub badania przedmiotowego należy je usunąć w zakresie danego przedziału tzw. terapeutyczna limfadenektomia. Raki, w porównaniu z innymi nowotworami litymi (guz bez płynu we wnętrzu) wykazują predyspozycje do rozsiewu drogą naczyń chłonnych. Limfadenektomia jest jedną z ważniejszych metod leczenia chorób nowotworowych wywodzących się z tkanki nabłonkowej. Węzły chłonne są najczęstszym miejscem ponownego powstania raka tarczycy po leczeniu radykalnym. Wycięcie danego układu chłonnego ma za zadanie pozbycia się komórek nowotworowych i w konsekwencji wyleczenie. Przerzuty węzłowe są uważane za jeden z czynników rokowniczych. W wielu badaniach wykazano zmniejszony odsetek wznów raka tarczycy po przeprowadzeniu zabiegu limfadenektomii. Jednakże pomimo braku jednego konkretnego schematu przerzutowania bardzo często pierwszym miejscem rozsiewu są węzły chłonne przedziału środkowego szyi. Dlatego podczas leczenia operacyjnego raka tarczycy, oprócz całkowitego wycięcia tarczycy, sugeruje się efektywne wycięcie węzłów chłonnych przedziału VI. Reszta pozostałych przedziałów wymaga wycięcia w razie podejrzenia obecności procesu nowotworowego. Czy dany węzeł powinien być wycięty wcześniej sprawdzić to można w obrazie ultrasonograficznym oraz w badaniu śródoperacyjnym lub podczas wcześniej wykonanego badania cytologicznego. Jednym z najczęściej spotykanych nowotworów złośliwych tarczycy jest rak brodawkowaty. Cechuje go duża skłonność do przerzutów drogą naczyń chłonnych. Nawet w 85–90% przypadków wykrywa się przerzuty w regionalnych węzłach chłonnych.
Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu limfadenektomii węzłów chłonnych szyjnych w naszym szpitalu
Wskazania do zabiegu
- w przypadku przerzutu nowotworu, który może znajdować się w centralnej części węzła, w jego zatokach, pod torebką lub we wnętrzu oraz może niszczyć torebkę, tworząc tzw. naciek pozatorebkowy;
- gdy zachodzi wzmożona aktywność węzła przez pobudzenie czynności obronnej układu chłonnego wobec chorej tkanki (odczyn zapalny);
- w sytuacji występowania zmian będących działaniem zmniejszenia aktywności obronnej układu chłonnego. Utworzenie tzw. węzła wypłukłego czyli takiego, w którym struktura limfatyczna zastąpiona jest tkanką włóknistą. Takie zmiany obserwowane są u chorych zakażonych HIV.
Badanie węzłów chłonnych szyi
Badanie węzłów chłonnych szyi opiera się głównie na badaniu palpacyjnym oraz ultrasonografii (USG). Zastosowanie badań takich jak tomografia komputerowa (TK) oraz rezonans magnetyczny (MRI) jest pomocne podczas diagnostyki obrazowej guza pierwotnego. Badanie to obejmuje struktury w obrębie szyi w tym układ chłonny. W przebiegu badania węzłów chłonnych szyi wykorzystuje się również badanie sonograficzne oraz radiologiczne świadczące o możliwości przerzutu. Wskazanie mikroprzerzutu na drodze rutynowego badania histologicznego jest skomplikowane dlatego ciągle poszukuje się nowych metod immunohistochemicznych lub molekularnych dla znalezienia niewielkich ognisk przerzutowych.
Przygotowanie do zabiegu
Przed zabiegiem limfadenektomii węzłów chłonnych szyjnych lekarz zaleci wykonanie badań laboratoryjnych takich jak morfologia krwi. W przypadku osób palących zabrania się przed zabiegiem palenia, ponieważ zwiększa to ryzyko infekcji klatki piersiowej oraz rany, co może spowolnić powrót do zdrowia. Przed zabiegiem nie należy jeść oraz pić. Zwykle okres braku spożywania posiłków obejmuje około 6 godzin. Jednak aby właściwie postępować lekarz lub pielęgniarka wcześniej informuje pacjenta o tym od kiedy nie można spożywać posiłków. U osób, które są bez przedoperacyjnej chemioradioterapii zaleca się badanie histopatologiczne węzłów chłonnych. Takie badanie pozwoli na szybsze opisanie stopnia zaawansowania raka limfadenektomii szyjnej - RND (radical neck dissection).
Przebieg zabiegu
Przed wykonaniem zabiegu należy wykonać znieczulenie. Rodzaj znieczulenia zależy od przeprowadzonego rodzaju zabiegu. W celu usunięcia wielu węzłów chłonnych proponuje się pacjentowi znieczulenie ogólne. Natomiast w przypadku pozbycia się pojedynczych węzłów chłonnych stosuje się znieczulenie miejscowe. Zabieg rozpoczyna się od identyfikacji węzłów chłonnych, które zamierza się usunąć. Następnie dokonuje się niewielkiego nacięcia w ich obszarze i usunięcia wadliwych węzłów chłonnych. Na koniec rana pooperacyjna musi zostać zszyta szwami rozpuszczalnymi lub nierozpuszczalnymi. Po wycięciu węzłów chłonnych wprowadzić można pacjentowi cienką rurkę tzw dren, aby spuścić płyn z rany. Ponadto w celu zweryfikowania komórek rakowych pobiera się wycinek z węzłów chłonnych i wysyła się go do laboratorium. Długość pobytu w szpitalu zależy od przebiegu operacji usunięcia węzłów chłonnych. Pacjent może wrócić do domu tego samego dnia lub pozostać w szpitalu dłużej. Najlepiej tą kwestię uzgodnić z lekarzem prowadzącym. W miejscu nacięcia pacjent może odczuwać pewien dyskomfort taki jak ból, obrzęk, zasinienie oraz sztywność.
Bibliografia
1. Świrta J. i in. Wpływ efektywnej limfadenektomii (…) ryzyko powikłań chirurgicznych. Wiad Lek. 2020;73(4):629-637
2. Lymphadenectomy: Overview of Surgical Anatomy & Removal of Peripheral Lymph Nodes Wright T. i in. University of Guelph. TODAY’S VETERINARY PRACTICE. 20- 27.
