Poziom inteligencji u dziecka warto zbadać, gdy istnieją podejrzenia dotyczące zaburzeń rozwoju intelektualnego, zwłaszcza jeśli pojawiają się problemy w nauce, trudności w przyswajaniu wiedzy lub w interakcjach społecznych. testy na inteligencję są często wykonywane u dzieci z chorobami genetycznymi, opóźnieniem rozwoju, autyzmem i podejrzeniem niepełnosprawności intelektualnej. 

Badanie poziomu inteligencji u dorosłych warto zbadać, gdy nasuwają się podejrzenia zaburzeń poznawczych, problemów w przystosowaniu społecznym lub w pracy zawodowej, a także w celu oceny potencjału intelektualnego w kontekście edukacji lub terapii. Poziom IQ ocenia się również u osób po uszkodzeniach mózgu, udarach, osób niedosłyszących, z rozpoznaną afazją lub z zaburzeniami językowymi. 

test Stanford-Binet 5 jest jednym z szeroko stosowanych na świecie specjalistycznych testów inteligencji. Badanie opiera się na skalach oceniających różne aspekty inteligencji: pojmowanie werbalne, rozumowanie abstrakcyjne, percepcja przestrzenna, pamięć i szybkość przetwarzania informacji. W Polsce test Stanford-Binet znajduje się w oficjalnym wykazie narzędzi diagnostycznych Ministra Zdrowia. 

Jak wygląda badanie poziomu inteligencji?

Proces prowadzący do wydania pisemnej opinii w oparciu o wyniki testu na inteligencję obejmuje trzy spotkania:

• wywiad (20 minut),
• test inteligencji Stanford-Binet 5 (od 50 minut do 2 godzin - zależnie od potrzeb badanego),
• wydanie opinii (20 minut).

Koszt trzech spotkań wynosi łącznie 550 zł. 

Badanie poziomu inteligencji u dzieci i dorosłych - test Stanford-Binet 5 - umów wizytę

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

W jakim celu bada się poziom intelektu?

Określenie poziomu inteligencji może pomóc w identyfikacji mocnych i słabych stron dziecka lub dorosłego, umożliwiając dostosowanie odpowiedniego wsparcia edukacyjnego, terapeutycznego lub zawodowego. 

W jakim wieku można poddać się testowi na inteligencję Stanford-Binet 5?

test Stanford-Binet jest odpowiedni dla osób w wieku od 2 lat do 69 lat i 11 miesięcy. 

Co określają wyniki testu na inteligencję?

Dzięki wynikom testu można precyzyjnie określić stopień niepełnosprawności intelektualnej.

Wyniki testu badającego poziom inteligencji obejmują iloraz ogólny, iloraz werbalny, iloraz niewerbalny oraz wyniki poszczególnych czynników, a także wiek umysłowy.

Przykładowo, w teście Stanford-Binet 5 (SB5) dla dorosłych, normy IQ są ustalane na podstawie standardowego rozkładu punktów IQ, gdzie wartość średnia wynosi 100, a odchylenie standardowe wynosi 15. Oznacza to, że większość populacji osiąga IQ między 85 a 115 punktów, co stanowi około 68% populacji. Wyniki poniżej 70 punktów mogą sugerować niepełnosprawność intelektualną, podczas gdy wyniki powyżej 130 punktów mogą wskazywać na wybitne uzdolnienia intelektualne. 

Przeprowadzaniem testu oraz interpretacją jego wyników zajmuje się odpowiednio przeszkolony psycholog. 

Konsultacje z psychologiem seksuologiem są niezwykle pomocne dla par chcących budować zdrowy i trwały związek. Regularne konsultacje mogą być przydatne w identyfikowaniu potencjalnych problemów i nieporozumień na wczesnym etapie, co pozwala uniknąć rozwoju poważniejszego kryzysu w związku. Konsultacje odbywają się w atmosferze pełnej poufności i zrozumienia, co daje bezpieczną przestrzeń do wyrażania własnych potrzeb i otwartej komunikacji z partnerem ze wsparciem psychologa. 

Umów wizytę u psychologa

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Najczęstsze problemy w związku

Kryzys w związku - w jakich sytuacjach może się rozwinąć?

• narodziny dziecka, trudności w opiece nad noworodkiem,
• brak fizycznej czy emocjonalnej bliskości, niedopasowanie potrzeb intymnych, 
• uzależnienie od seksu lub psychiczna blokada przed podjęciem stosunku, 
• zdrada fizyczna lub psychiczna, 
• niezgodność wartości lub celów życiowych, 
• problemy finansowe,
• choroba członka rodziny,
• stres w pracy,
• wtrącanie się teściów, rodziny, osób postronnych w sprawy związku. 

Co sprzyja narastaniu nieporozumień i konfliktom w związku?

• brak otwartej, zdrowej komunikacji, trudności w wyrażaniu potrzeb, brak zrozumienia drugiej osoby, 
• ignorowanie potrzeb partnera, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych,
• zaniedbywanie wspólnego spędzania czasu, zbyt duża koncentracja na pracy lub zainteresowaniach, 
• niespełnione "oczekiwania" w stosunku do drugiego partnera, 
• uporczywa zazdrość i potrzeba ciągłej kontroli partnera lub partnerki,
• różnice w podejściu do zakresu domowych obowiązków, opieki nad dzieckiem, zarabianiu pieniędzy, 
• przewlekłe zmęczenie fizyczne lub psychiczne, zaniedbywanie snu, zdrowego odżywiania,
• zaburzenia typu autyzm, ADHD u jednego z partnerów, brak wiedzy drugiej połówki o istocie tych zaburzeń.

Problemy w związku - dlaczego warto skorzystać ze wsparcia psychologa?

Psycholog seksuolog może wesprzeć parę w:

1. doskonaleniu umiejętności komunikacyjnych kluczowych dla budowania bliskości i zrozumienia między partnerami. Poprawa komunikacji może zapobiec niepotrzebnym konfliktom i nieporozumieniom.
2. lepszym wyrażaniu i rozumieniu potrzeb partnera, odkrywaniu różnic i podobieństw oraz ich integracji celem umocnienia związku.
3. nauce skutecznych metod radzenia sobie ze stresem i presją zewnętrzną. 
4. radzeniu sobie z konfliktami w sposób konstruktywny poprzez naukę skutecznych strategii rozwiązywania problemów. Przyczynia się to do umocnienia więzi między partnerami.
5. budowaniu intymności i wzajemnego zaufania. 

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD, autism spectrum disorder) to w znacznej części dziedziczne nieprawidłowości rozwojowe wynikające z wrodzonych zmian w układzie nerwowym. Odmienne funkcjonowanie mózgu wpływa na sposób postrzegania, rozumienia i reagowania na bodźce zewnętrzne, w tym reakcje emocjonalne i intencje innych osób. Z tego względu, u autystyków zwykle obserwuje się trudności w rozwijaniu interakcji społecznych. Autyzm cechuje również silne przywiązane do rutyny, co może objawiać się niechęcią do zmian oraz powielaniem tych samych strategii działania w określonych sytuacjach. 

Należy podkreślić, że autyzm jest zaburzeniem złożonym, obejmującym różnorodne cechy i objawy, które są unikalne dla każdej osoby. Nie ma jednego "typowego" obrazu autyzmu. Każda osoba z ASD może doświadczać różnych kombinacji objawów i cech autyzmu w różnym stopniu nasilenia.

Ciężki autyzm rozpoznaje się zwykle w wieku dziecięcym, np. z powodu trudności w posługiwaniu się mową, braku nawiązywania kontaktu z rówieśnikami, a także obecności wyraźnych zachowań powtarzalnych czy kompulsywnych. W przypadku autyzmu lekkiego lub wysokofunkcjonującego zaburzenia nie muszą wpływać na zachowanie dziecka w sposób istotny dla otoczenia, dlatego ASD często nie zostaje rozpoznane. 

Niektórzy dorośli z nierozpoznanym ASD mogą mieć odczucie, że nawiązywanie i podtrzymywanie interakcji społecznych stanowi dla nich wyzwanie. Problemy z komunikacją w pracy, ciągłe nieporozumienia z partnerem lub partnerką, a także brak akceptacji otoczenia w związku z nieadekwatnymi reakcjami (np. śmiechem w trudnej sytuacji), skłaniają do poszukiwania diagnozy. 

Diagnoza autyzmu u dorosłych badaniem ADOS-2

ADOS-2 to ustrukturyzowany test obserwacyjny, który umożliwia psychologowi identyfikację zachowań autystycznych w różnych kontekstach. Protokół badania składa się z szeregu zadań, które obejmują m.in. interakcję pomiędzy badanym a psychologiem. Psycholog przypisuje zachowania do określonych kategorii. Ilościowy wynik badania ADOS-2 jest następnie poddawany analizie. Protokół istotnie wspomaga diagnostykę zaburzeń ze spektrum autyzmu - ze względu na jego standaryzację jest jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych wykorzystywanych przez psychologów. 

Diagnoza ADOS-2 (osoby dorosłe) składa się z 3 spotkań: 

• konsultacja wstępna - 50 min.,
• badanie protokołem ADOS-2 - 70 min.,
• spotkanie podsumowujące (30 min.). 

Koszt procesu diagnostycznego autyzmu metodą ADOS-2 wynosi 1100 zł. 

Diagnoza autyzmu u dorosłych badaniem ADOS-2 - umów wizytę

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Przykładowe objawy autyzmu u dorosłych

Osoby dorosłe z zaburzeniem ze spektrum autyzmu często wykazują wybrane zachowania lub cechy takie jak:

• problemy z interpretacją znaczenia i tonu wypowiedzi innych osób, np. brak zrozumienia sensu przenośni i ironii, 
• słabe okazywanie własnych emocji, 
• ograniczona mimika,
• brak potrzeby utrzymywania kontaktu wzrokowego, 
• stereotypowe wypowiedzi, 
• jednostronne wypowiedzi w formie monologu, słabe umiejętności aktywnego słuchania, 
• reakcje nieadekwatne do sytuacji, 
• trudności w dostosowaniu się do nowych sytuacji,
• dyskomfort podczas przebywania w otoczeniu, gdzie "dużo się dzieje", 
• silne zainteresowanie jedną wąską dziedziną, niezmienne hobby rozwijane od wielu lat. 

Wyzwania osoby ze spektrum autyzmu

Autyzm u dorosłego a związek romantyczny

Osoby z autyzmem mogą mieć trudności w odczytywaniu niewerbalnych sygnałów i subtelnych znaków drugiej połówki, co może prowadzić do nieporozumień w związku. Dorośli z ASD nie zawsze potrafią wyrażać swoje uczucia czy potrzeby w sposób zrozumiały dla partnera. 

Dorośli autystycy często potrzebują więcej czasu i przestrzeni dla siebie, co może prowadzić do trudności w zaspokajaniu potrzeb partnera. Wąskie zainteresowania, które dominują uwagę osoby z ASD, mogą prowadzić do ograniczenia wspólnego spędzania czasu, co w niektórych przypadkach może negatywnie wpływać na relację. 

Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą być niechętne do kompromisu kosztem siebie, ponieważ są mniej skłonne do zmian własnego harmonogramu dnia czy planu na życie. 

Pomimo możliwego niepokoju podczas przebywania w większych gronie osób dorosły z ASD może odczuwać potrzebę bliskości. Kolejne rozstania lub nieumiejętność zbudowania jakiegokolwiek trwałego związku rodzi poczucie niekompetencji do tworzenia relacji, co może skutkować wycofaniem się z tej sfery życia. 

Autyzm a praca zawodowa

Zwykle obserwuje się problemy z klarowną i efektywną komunikacją z innymi pracownikami. Osoby z ASD czasami nie potrafią dopasować reakcji do panującej atmosfery, nie rozumieją żartów współpracowników, mogą nieprawidłowo interpretować czyjeś intencje. Częstym skutkiem są nieporozumienia oraz brak integracji z zespołem. 

Niektóre osoby z autyzmem mogą mieć trudności z elastycznością w pracy, adaptacją do zmian w harmonogramie czy organizacją zadań. Źle znoszą zmiany, np. nagłe przeniesienie do innego działu czy konieczność powrotu z home office do pracy w biurowym open space. 

Mocne zainteresowania w określonych obszarach mogą sprawić, że osobom z ASD trudno się skupić na zadaniach, które nie są zgodne z ich zainteresowaniami.

Spotkania w większej grupie osób i prezentacje przed publicznością stanowią dla autystyków sytuacje stresujące, które czasami stanowią przyczynę zmiany pracy. 

Gdy autyzm utrudnia życie - pomoc psychologa

Niezrozumienie otoczenia, poczucie wyobcowania oraz niewystarczającej kontroli nad własnym życiem skutkują zamartwianiem się i większym ryzykiem rozwoju depresji. 

Wsparcie psychologa uwzględnia:

• trening umiejętności społecznych, naukę rozumienia niuansów towarzyskich i ułatwienie funkcjonowania wśród ludzi, 
• edukację partnera(-ki) w zakresie zachowań autystycznych w tym terapię dla par. 

Autyzm u dorosłych - diagnoza ADOS-2 - umów wizytę u psychologa

Wybierz psychologa i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

 

Guzy w obrębie śródpiersia są najczęściej wykrywane w badaniu rentgenowskim, echokardiografii, tomografii komputerowej (TK) lub rezonansie magnetycznym (MRI). Zwykle badania te są wykonywane z innych powodów, a obecność guza często zostaje wykryta przypadkowo. Stwierdzenie obecności patologicznej struktury w śródpiersiu wymaga przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki różnicowej, co jest kluczowe dla podejmowania decyzji terapeutycznych.

Diagnostyką guzów śródpiersia w naszym szpitalu zajmują się doświadczeni torakochirurdzy. Na wizytę należy przynieść wszystkie wykonane do tej pory badania obrazowe klatki piersiowej. Na tej podstawie lekarz postawi diagnozę lub zleci przeprowadzenie dodatkowych procedur, np. biopsji guza. Decyzje dotyczące postępowania mogą być trudne i wymagać indywidualnego podejścia w każdym przypadku, z uwzględnieniem m.in. rodzaju guza, jego lokalizacji, wielkości oraz potencjalnego zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta. 

Jeżeli zachodzi taka potrzeba, lekarze torakochirurdzy kierują pacjenta na bardziej inwazyjne badania diagnostyczne (np. mediastinoskopię, torakoskopię) lub leczenie operacyjne w odpowiednio wyspecjalizowanym ośrodku. 

Guzy śródpiersia - umów konsultację u torakochirurga w Krakowie

Możesz też umówić wizytę telefonicznie - ZADZWOŃ: 12 352 25 25.

lek.med. Jolanta Hauer - spec. chirurg ogólny II , torakochirurg

Wybierz specjalistę

dr n.med. Łukasz Hauer - torakochirurg

Wybierz specjalistę

 

Najczęściej wykrywane zmiany, guzy, nowotwory w śródpiersiu

• nowotwory osierdzia,
• grasiczaki - nowotwory złośliwe grasicy, 
• chłoniaki śródpiersia - nowotwory złośliwe wywodzące się z układu chłonnego, 
• potworniaki - powstają w wyniku różnicowania się komórek rozrodczych w kierunku zarodka (ale bez związku z ciążą), guz łagodny lub potencjalnie złośliwy, jeżeli jakakolwiek tkanka wykazuje cechy niedojrzałości histologicznej,
• nowotwory płuc i opłucnej (rak płuca), 
• guzy neurogenne - głównie w tylnym śródpiersiu, wywodzą się najczęściej z nerwów obwodowych oraz zwojów układu wegetatywnego, 
• torbiele nienowotworowe,
• zarodkowe nowotwory śródpiersia (np. nasieniaki u mężczyzn, rozrodczaki u kobiet) - wywodzą się z pierwotnych komórek płciowych pozostałych w ciele po zakończeniu procesu rozwoju gonad, 
• przepukliny przeponowe,
• tętniaki aorty,
• uchyłki przełyku.

Objawy guza śródpiersia

Objawy związane z obecnością guza w śródspiersiu mogą być różne i zależeć od lokalizacji, wielkości i typu patologicznej zmiany:

• przewlekły kaszel, duszności, krwioplucie, nawrotowe lub przedłużające się zapalenia płuc (nowotwory płuc), 
• ból w klatce piersiowej,
• nietypowy ból okolicy barku pomimo wykluczenia przyczyn ortopedycznych, 
• powiększenie obwodowych węzłów chłonnych (zwłaszcza nadobojczykowych),
• trudności w połykaniu, nasilający się refluks, 
• uporczywa chrypka,
• zespół żyły głównej górnej - objawy związane z uciskiem żyły przez guz: obrzęk twarzy, poszerzenie żył powierzchownych na klatce piersiowej lub ramionach, uczucie ciężkości ramion, trudności z oddychaniem, bóle i zawroty głowy, 
• zespół Hornera - wizualne zapadnięcie gałki ocznej oczodołu z powodu ucisku nerwu współczulnego przez guz, 
• uporczywy ból kostny żeber, kręgosłupa piersiowego bez urazu. 

Możliwe objawy ogólne:

• osłabienie, szybka męczliwość, 
• spadek masy ciała,
• podwyższona temperatura ciała,
• zaburzenia czucia w obrebie klatki piersiowej, kończyny górnej, 
• objawy zakrzepowego zapalenia żył. 

Guzy śródpiersia - diagnostyka

Diagnostyka różnicowa obejmuje szereg procedur mających na celu ustalenie natury i charakteru guza. Może to wymagać dodatkowych badań obrazowych, badań laboratoryjnych oraz oceny klinicznej.

Rezonans magnetyczny oraz tomografia komputerowa odgrywają najważniejszą rolę w diagnostyce guzów pozasercowych zlokalizowanych w śródpiersiu. 

Badanie USG ma szczególne znaczenie w ocenie położenia guza względem serca i dużych naczyń, a także wpływu guza na hemodynamikę serca. Ponadto badanie ultrasonograficzne daje dodatkową możliwość odróżnienia mas litych od torbielowatych lub płynowych. Echokardiografia stanowi podstawowe badanie służące do oceny zmian zlokalizowanych w osierdziu, wykrycia płynu w worku osierdziowym lub patologii dotyczących dużych naczyń okolicy serca (np. tętniaka aorty). 

Wykrycie masy guzowatej w obrębie śródpiersia wymaga podjęcia dalszych działań, np.

• monitorowania rozwoju guza przez określony czas,
• biopsji guza w celu ustalenia natury histopatologicznej zmiany i wykluczenia nowotworu złośliwego. Biopsję igłową wykonuje się przez nakłucie przezoskrzelowe, przezprzełykowe oraz przez ścianę klatki piersiowej, natomiast biopsję otwartą za pomocą mediastinoskopii, mediastinotomii przymostkowej lub torakoskopii,
• wykonania dodatkowych badań, np. bronchoskopii, badań laboratoryjnych, 
• podjęcia decyzji o interwencji chirurgicznej w przypadkach, gdy guz wykazuje cechy złośliwości lub wywiera ucisk na sąsiednie struktury anatomiczne.

Bronchofiberoskopia

Bronchofiberoskopię przeprowadza się najczęściej celem diagnostyki w kierunku raku płuca. Badanie to pozwala na ocenę i biopsję patologii w obrębie drzewa oskrzelowego. Dzięki biopsji szczoteczkowej można postawić rozpoznanie dotyczące rodzaju guza, pozwalając niejednokrotnie na zaniechanie dalszej, bardziej inwazyjnej diagnostyki. Podczas bronchofiberoskopii można również pobrać fragmenty tkankowe zmian śródoskrzelowych. Zabieg bronchofiberoskopii nie wymaga hospitalizacji - jest wykonywany ambulatoryjnie.

Biopsja cienkoigłowa przezprzełykowa

Biopsja cienkoigłowa przezprzełykowa wykonywana pod kontrolą USG jest małoinwazyjną metodą oceny wybranych węzłów chłonnych śródpiersia, tj. węzłów okienka aortalno-płucnego, rozwidlenia tchawicy, węzłów okołoprzełykowych, węzłów więzadła płucnego. Zaletą biopsji przezprzełykowej jest możliwość wykonania punkcji nawet bardzo drobnych węzłów chłonnych, które mogły nie być dobrze widoczne w badaniach obrazowych.

Biopsja cienkoigłowa przez ścianę klatki piersiowej

Ten rodzaj biopsji  umożliwia pobranie materiału u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową lub w przypadku istnienia przeciwwskazań do leczenia operacyjnego (otwarcia klatki piersiowej). Zabieg jest wykonywany pod kontrolą RTG lub tomografii komputerowej. 

Mediastinoskopia

Mediastinoskopia służy głównie ocenie środkowego i górnego śródpiersia. Jest to zabieg bardziej inwazyjny wymagający znieczulenia ogólnego i krótkiej hospitalizacji. Mediastinoskopia polega na wprowadzeniu niewielkiego wziernika poprzez 3-5 cm nacięcie na szyi. Wziernik prowadzony jest między tchawicą a mostkiem i jest stopniowo przesuwany w głąb śródpiersia. 

Mediastinotomia przymostkowa

Mediastinostomia przeprowadzana jest celem diagnostyki zmian guzowatych zlokalizowanych w przednim śródpiersiu. Chirurg wykonuje cięcie przymostkowe, czasami usuwając chrząstkę II i/lub III żebra. Po otwarciu śródpiersia lekarz pobiera fragment guza znajdującego się pod mostkiem. 

Torakoskopia

Torakoskopia umożliwia ocenę całej jamy opłucnowej, śródpiersia, wnęki płuca, przepony i ściany klatki piersiowej. Zabieg torakoskopii wykorzystuje się w diagnostyce położonych obwodowo guzów płuca, a także węzłów chłonnych niedostępnych w badaniu innymi metodami. 

-

Źródła:

• KONRAD PAWEŁCZYK, MAREK MARCINIAK, JERZY KOŁODZIEJ Diagnostyka inwazyjna w nowotworach klatki piersiowej. Adv Clin Exp Med 2004, 13, 6, 1067–1072